Theo số liệu từ Bộ Y tế, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 200.000 trường hợp đột quỵ được ghi nhận. Riêng trong năm 2024, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) đã tiếp nhận hơn 17.000 ca, đánh dấu mức cao kỷ lục từ trước đến nay. Đặc biệt, tỉ lệ người trẻ tuổi bị đột quỵ đang có xu hướng gia tăng đáng kể.
Năm 2024, Bệnh viện Nhân dân 115 tiếp nhận hơn 17.000 ca đột quỵ, cao nhất từ trước đến nay - Ảnh: THU HIẾN
Mặc dù kỹ thuật điều trị đột quỵ đã có nhiều tiến bộ, ý thức cộng đồng được nâng cao và các biện pháp dự phòng cải thiện, nhưng sau 10 năm, số ca đột quỵ tại Việt Nam vẫn gia tăng và tiếp tục là nguyên nhân tử vong hàng đầu.
Tăng số người trẻ mắc đột quỵ
Theo thống kê tại Bệnh viện Nhân dân 115, số ca đột quỵ đã tăng mạnh qua các năm: năm 2021 tiếp nhận hơn 10.000 ca, năm 2023 vượt mốc 16.000 ca, và đến năm 2024 ghi nhận hơn 17.000 ca, con số cao nhất từ trước đến nay.
Khoa bệnh lý mạch máu não của bệnh viện có công suất khoảng 170 giường, nhưng trong giai đoạn quá tải, số giường sử dụng có thể lên đến 200 - 210. Đặc biệt, tỉ lệ bệnh nhân dưới 45 tuổi bị đột quỵ chiếm 10-12% và đang ngày càng tăng.
Trường hợp bệnh nhân cụ thể
-
Bệnh nhân P.H.D. (47 tuổi, Tây Ninh)
Khoảng 3h sáng, sau khi đi vệ sinh, ông D. trở về giường thì đột ngột khụy chân, liệt nửa người và rơi vào trạng thái lơ mơ. Ông được người nhà nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế địa phương sơ cứu và chuyển đến Bệnh viện Nhân dân 115.
Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán ông bị đột quỵ xuất huyết não. May mắn nhờ cấp cứu kịp thời, sức khỏe ông dần ổn định. Trước đó, ông D. có tiền sử tiểu đường và tăng huyết áp nhưng không kiểm soát huyết áp thường xuyên, dẫn đến vỡ mạch máu gây xuất huyết não.
-
Bệnh nhân G.D.C. (60 tuổi, TP.HCM)
Lúc 5h sáng, khi vừa pha trà, ông C. bất ngờ liệt nửa người, mất cảm giác ở tay và chân. Sau đó, ông được người nhà đưa đến bệnh viện và được chẩn đoán đột quỵ nhồi máu não.
Theo lời kể, ông C. hút trung bình một gói thuốc lá mỗi ngày và không biết mình bị tăng huyết áp cho đến khi nhập viện. Đây là một trong những yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến đột quỵ.
Ý kiến chuyên gia
PGS.TS Nguyễn Huy Thắng, trưởng khoa bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115 kiêm chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM, chia sẻ rằng có rất nhiều trường hợp đột quỵ nặng không thể cứu chữa, trong đó có những bệnh nhân còn rất trẻ.
Một trường hợp điển hình là bệnh nhân 32 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp, nhập viện trong tình trạng huyết áp lên đến 220 mmHg và hôn mê sâu. Bệnh nhân bị xuất huyết não nặng do không kiểm soát bệnh lý nền và đã tử vong sau một ngày điều trị.
"Nếu bệnh nhân duy trì sử dụng thuốc và kiểm soát huyết áp tốt, những sự việc đau lòng như vậy sẽ không xảy ra," bác sĩ Thắng nhấn mạnh.
Các bác sĩ điều trị bệnh nhân bị đột quỵ tại một bệnh viện trên địa bàn TP.HCM - Ảnh: DUYÊN PHAN
Vì sao số ca đột quỵ vẫn không giảm?
PGS Thắng cho biết, mặc dù kỹ thuật điều trị đột quỵ đã có nhiều tiến bộ trong những năm gần đây và người dân ngày càng ý thức hơn trong việc dự phòng, nhưng tỷ lệ mắc đột quỵ vẫn gia tăng do nhiều yếu tố khác nhau.
Đặc biệt, một trong những yếu tố nguy cơ chính là không kiểm soát tốt các bệnh nền. Các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường và bệnh lý tim mạch bẩm sinh rất phổ biến. Dù có thuốc điều trị, nhiều người vẫn chủ quan và không kiểm soát tình trạng bệnh, dẫn đến tăng nguy cơ đột quỵ.
Ngoài ra, lối sống hiện đại cũng là yếu tố nguy cơ đáng lo ngại. Các thói quen như hút thuốc lá, uống rượu bia, tiêu thụ nước ngọt, thừa cân, béo phì, ít vận động và căng thẳng từ công việc đều góp phần vào việc gia tăng nguy cơ đột quỵ.
"Đa phần các yếu tố nguy cơ này có thể phòng ngừa. Khi chúng ta kiểm soát tốt bệnh nền, thay đổi lối sống, nguy cơ đột quỵ sẽ giảm đáng kể", PGS Thắng nhấn mạnh.
Mặc dù các bệnh viện hiện nay đã điều trị cho số lượng bệnh nhân lớn và có đội ngũ bác sĩ giỏi, nhưng trang thiết bị tại các cơ sở y tế vẫn còn thiếu sót và cần được đầu tư thêm. Đặc biệt là các bệnh viện tuyến cuối, nơi đang phải đối mặt với số lượng bệnh nhân đột quỵ rất lớn.
Bác sĩ Trần Văn Sóng, giám đốc Bệnh viện Nhân dân 115, chia sẻ rằng bệnh viện đã đầu tư thêm trang thiết bị từ nguồn quỹ phát triển, bao gồm các máy CT, MRI và DSA để hỗ trợ điều trị đột quỵ. Ông cũng kiến nghị TP.HCM cần thông qua các dự án đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho bệnh viện, giúp nâng cao chất lượng chẩn đoán và điều trị trong 5 năm tới.
PGS Nguyễn Anh Dũng, phó giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết thành phố dự kiến đầu tư 54.700 tỉ đồng cho các dự án y tế lớn trong giai đoạn 2026 - 2030, bao gồm việc xây mới các khu khám chữa bệnh và nâng cấp các bệnh viện như Bệnh viện Nhân dân 115 và Bệnh viện Nhi đồng 1, ưu tiên phát triển các bệnh viện chuyên khoa như Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Tâm thần, và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới.
